214. هنگامی که مکلّف محرم شد اعمالی بر او حرام است که به آنها محرمات یا تروک احرام گفته می شود، برخی از این اعمال بر مرد و زن مُحرِم حرام است ولی تعدادی دیگر تنها بر مردان مُحرم حرام است و یکی از آنها فقط بر زنان محرم حرام است.

215. کارهایی که بر مرد و زن مُحرم حرام است عبارتند از:

1. استفاده از بوی خوش.
2. نگاه در آینه.
3. سرمه کشیدن.
4. آرایش کردن.
5. روغن مالیدن به بدن.
6. ناخن گرفتن.
7. کندن موی بدن.
8. بیرون آوردن خون از بدن.
9. دروغ و دشنام و فخر فروشی.
10. مجادله.
11. جماع (آمیزش).
12. بوسیدن همسر.
13. لمس بدن همسر.
14. نگاه و بازی شهوت آمیز با همسر.
15. استمناء.
16. عقد ازدواج.
17. کشتن جانوران بدن.
18. شکار حیوان صحرایی.
19. حمل سلاح.

218: استفاده از بوی خوش برای محرم حرام است خواه با بوئیدن باشد یا خوردن یا مالیدن به بدن و یا لباس یا رنگ کردن یا بخور دادن.
219: پوشیدن لباسی که اثری از بوی خوش در آن مانده باشد برای مُحرم حرام است.
220: مراد از بوی خوش هر ماده‌ای است که به وسیله آن بدن یا لباس یا خوراک یا غیر اینها را خوشبو می‌کند مانند مشک و عنبر و زعفران و اقسام عطرهای متعارف.
221: استفاده از صابون، شامپو و خمیر دندان خوشبو در حال احرام بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.
222: بوئیدن گلها و سبزی‌هایی که بوی خوش دارند و مردم آنها را به همین خاطر تهیه می‌کنند برای محرم حرام است خواه از آن دسته باشند که عطر از آنها تهیه می‌شود ـ مثل یاسمن و گل محمدی ـ یا غیر آنها.
223: استفاده محرم از غذایی که افزودنی‌هایی دارد که طعم غذا را تغییر داده ولی آن را خوشبو نمی‌کند اشکال ندارد، ولی اگر خوشبو شده باشد حرام است.
224: اگر محرم با خمیر دندان خوشبو مسواک کند یا غذای خوشبویی بخورد که دهانش خوشبو شود یا دست خود را با صابون یا مایعی خوشبو بشوید و بوی خوش آن باقی باشد بنا بر احتیاط واجب باید در صورت امکان بوی خوش آن را برطرف کند.
225: خوردن میوه‌ها و سبزیجات خوشبو مانند سیب و بِه و نعنا برای محرم اشکالی ندارد، ولی بنا بر احتیاط واجب نباید آنها را ببوید، و نوشیدن آب میوه‌های خوشبو نیز همین حکم را دارد.
226: خوردن روغن‌های خوشبو که خوردنی باشد اگر عرفاً جزو عطرها به حساب نیاید برای محرم اشکالی ندارد، ولی بنا بر احتیاط واجب نباید آنها را ببوید.
227: بنا بر احتیاط واجب کسی که بنا دارد محرم شود نباید پیش از احرام از عطر و بوی خوشی که اثرش تا زمان احرام باقی می‌ماند استفاده کند.
228: جایز نیست مُحرم بینی خود را از بوی بد بگیرد، ولی تند راه رفتن برای فرار از بوی بد اشکالی ندارد.
229: اگر محرم مقداری از چیزهای خوشبو را بخورد یا چیزی بپوشد که اثر بوی خوش از سابق در آن مانده باشد بنا بر احتیاط واجب باید یک گوسفند کفاره بدهد، و در غیر این دو مورد برای استفاده از بوی خوش کفاره واجب نیست ولی احتیاط مستحب است.

230: جایز نیست محرم برای خودآرایی به آینه نگاه کند، ولی اگر به قصد دیگری باشد اشکالی ندارد مانند نگاه کردن به آینه برای مداوای زخم صورت یا برطرف کردن چیزی که مانع رسیدن آب به صورت است یا نگاه کردن راننده به آینه برای دیدن ماشین‌های دیگر( گرفتن عکس سلفی در حال احرام اگر به قصد خودآرایی (زینت) نباشد مانعی ندارد.).

231: نگاه کردن به اجسام صاف و صیقلی که خاصیت آینه را داشته باشد حکم نگاه به آینه را دارد.
232: نگاه کردن به اشیاء به کمک عینک طبی اشکال ندارد، ولی اگر عینک زدن عرفاً زینت محسوب شود بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.
233: نگاه کردن به آینه کفاره ندارد ولی اگر برای خودآرایی به آینه نگاه کرد تلبیه بگوید.

234. سرمه کشیدن دو صورت دارد:
الف) سرمه کشیدن با سرمه سیاه یا هر سرمه ای که عرفاً آرایش به حساب آید؛ اگر به قصد آرایش باشد حرام است و اگر به قصد آرایش هم نباشد، بنا بر احتیاط واجب نباید استفاده کند.
ب) سرمه کشیدن با سرمه ای که نه سیاه است و نه آرایش به حساب می آید؛ اشکال ندارد ولی اگر قصد آرایش با آن را داشته باشد، بنا بر احتیاط جایز نیست.
235. سرمه کشیدن به چشم در حال ناچاری برای معالجه، حتی با سرمه سیاه و زینتی اشکال ندارد.
236. سرمه کشیدن کفاره ندارد ولی اگر سرمه ای باشد که در حال احرام حرام است، به احتیاط مستحب یک گوسفند کفاره بدهد.

237. بنا بر احتیاط واجب، محرم باید از هر چیزی که عرفاً زینت (آرایش) به حساب می آید، مثل لاک و حنا، پرهیز کند، خواه قصد خودآرایی داشته باشد یا نداشته باشد.
238. حنا بستن و رنگ کردن مو اگر آرایش شمرده نشود اشکال ندارد، مانند اینکه برای درمان بیماری پوستی باشد.
239. اگر پیش از احرام حنا ببندد، یا موی خود را رنگ کند، اشکال ندارد، هرچند اثر آن تا هنگام احرام نیز باقی بماند.
240. انگشتر به دست کردن در حال احرام اگر به قصد خودآرایی نباشد، مثلاً برای استحباب یا گم نشدن آن یا شمردن شوط های طواف، اشکال ندارد. امّا اگر به قصد خودآرایی باشد، بنا بر احتیاط جایز نیست.
241. استفاده از عینک معمولی یا آفتابی در حال احرام اگر زینت محسوب نشود، اشکال ندارد.
242. اگر زن محرم زیور را برای خودآرایی بپوشد، حرام است، بلکه بنا بر احتیاط واجب بدون قصد خودآرایی هم نپوشد، ولی پوشیدن زیورهایی که قبل از احرام عادت به پوشیدن آنها داشته اشکالی ندارد، امّا احتیاط مستحب است که برای شوهرش و مردانی که با او محرمند ظاهر نسازد و نشان ندهد.
243. در تمام صورتهایی که گفته شد خودآرایی حرام است ولی کفاره ندارد.

244. روغن مالیدن به بدن برای مُحرم حرام است هرچند آن روغن خوشبو نباشد.
245. خوردن روغن معطر (دارای بوی طبیعی) اگر همراه با مواد خوشبو کننده (عطرها) نباشد، اشکال ندارد.
246. استفاده محرم از روغن، هرچند خوشبو باشد، یا همراه با مواد خوشبو کننده باشد، در حال ضرورت اشکال ندارد. و اگر خوشبو باشد بنا بر احتیاط واجب کفاره دارد.
247. روغن مالیدن به بدن پیش از احرام اشکال ندارد هرچند اثرش در زمان احرام باقی بماند، البته به شرط اینکه خوشبو نباشد یا اگر خوشبوست بوی آن باقی نماند.
248. اگر محرم با آگاهی و عمداً بدن خود را با روغن خوشبو چرب کند، بنا بر احتیاط واجب باید یک گوسفند کفاره بدهد. خواه به طور طبیعی خوشبو باشد یا با اضافه کردن مواد خوشبو کننده، معطر شده باشد و اگر بدون آگاهی این کار را کرده باشد، بنا بر احتیاط واجب کفاره آن اطعام یک فقیر است.

249. برای مُحرم، گرفتن ناخن یا قسمتی از یک ناخن جایز نیست، خواه با قیچی باشد یا ناخن گیر یا وسیله ای دیگر، مگر آنکه ضرورت داشته باشد؛ مثلاً قسمتی از ناخن بشکند و از باقیمانده آن اذیت شود که در این صورت جایز است بقیه آن را بگیرد.
250. محرم می تواند ناخن شخص دیگری را بگیرد، خواه آن شخص محرم باشد یا نباشد ولی به احتیاط مستحب اگر او هم محرم است ناخنش را نگیرد.
251. کفاره گرفتن ناخن بدین شرح است:

1. گرفتن یک ناخن تا نُه ناخن از دست یا پا؛ کفاره آن برای هر ناخن یک مُد طعام (750 گرم) است.
2. گرفتن تمام ناخنهای دست یا تمام ناخنهای پا؛ کفاره آن یک گوسفند است و فرقی نیست که تمام ناخنها را با هم بگیرد یا جداگانه.
3. گرفتن تمام ناخنهای دست و پا؛ کفاره آن یک گوسفند است.
252. اگر محرم بی ضرورت ناخن بگیرد، کفاره اش همان است که در مسأله قبل گفته شد.

253. برای محرم زدودن موی بدن خود و دیگران حرام است، هرچند آن دیگری محرم نباشد.
254. زدودن مو به هر وسیله و هرگونه که باشد حرام است خواه مو را با قیچی بچیند یا با وسیله‌ای دیگر بکند یا بتراشد و فرق نمی‌کند مو کم باشد یا زیاد، حتی جدا کردن قسمتی از یک مو هم جایز نیست.
255. اگر هنگام وضو یا غسل یا تیمم یا تطهیر بدن یا برطرف کردن مانعی که بر بدن چسبیده و از رسیدن آب جلوگیری می کند، ناخواسته موی بدن کنده شود، اشکال ندارد.
256. تراشیدن یا چیدن موی بدن در صورت ضرورت اشکال ندارد.
257. خاراندن بدن یا سر اگر موجب افتادن مو یا بیرون آمدن خون نشود، اشکال ندارد.
258. وضوی مستحب هرچند محرم بداند موی از بدن کنده می شود اشکال ندارد و اگر در حال وضو مویی کنده شود کفاره ندارد.
259. کفاره زدودن مو از بدن بدین شرح است:
1. اگر بدون ضرورت سر خود را بتراشد؛ باید یک گوسفند کفاره بدهد.
2. اگر از روی ضرورت سر خود را بتراشد؛ باید سه روز روزه بگیرد یا شش فقیر را اطعام کند و برای هر فقیر دو مُد طعام (5/1 کیلوگرم) بدهد و یا یک گوسفند کفاره بدهد.
3. اگر موهای زیر دو بغل را بکند؛ باید یک گوسفند کفاره بدهد.
4. اگر موهای زیر یک بغل را بکند؛ بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره بدهد.
5. اگر قدری از موی ریش یا جای دیگر بدن را بکند؛ باید یک مشت طعام به فقیر بدهد.
6. اگر بی جهت و بدون هیچ غرض عقلایی دست بر سر یا ریش خود بکشد به طوری که یک یا چند مو کنده شود؛ باید یک مشت طعام صدقه بدهد.
260. اگر محرم سر دیگری را بتراشد، چه آن دیگری محرم باشد یا نباشد، کفاره ندارد.

261. بیرون آوردن خون از بدن برای محرم بنا بر احتیاط جایز نیست، خواه با رگ زدن باشد یا حجامت، یا کندن یا خاراندن بدن یا به گونه ای دیگر مگر در حال ضرورت.
262. مسواک زدن دندان ها در حال احرام جایز است، هرچند سبب بیرون آمدن خون بشود.
263. بنا بر احتیاط واجب محرم نمی تواند به خودش آمپولی تزریق کند که سبب بیرون آمدن خون از بدن می شود، مگر آنکه ضرورت داشته باشد.
264. محرم می تواند به دیگری آمپول تزریق کند، هرچند سبب بیرون آمدن خون شود، ولی اگر او هم محرم است احتیاط مستحب است آمپولی که سبب بیرون آمدن خون می شود تزریق نکند.
265. اهداء خون به دیگری در حال احرام اشکال دارد مگر در حال ضرورت.
266. اگر محرم بدون ضرورت از بدن خود خون بیرون آورد، کفاره آن بنا بر احتیاط مستحب یک گوسفند است.
267. کندن یا کشیدن دندان اگر سبب بیرون آمدن خون نباشد، حرام نیست و کفاره ندارد.

268. در هر حال، دروغ گفتن، دشنام دادن و فخرفروشی به دیگران حرام است ولی در حال احرام حرمت آن بیشتر است. (فخر فروشی در صورتی حرام است که موجب تحقیر یا اهانت مؤمن شود.)
269. اگر شخصی در مقابل دیگران به نسب یا مال یا مقام خود و مانند اینها افتخار و فخرفروشی کند و این کار اهانت و تحقیر مؤمن باشد حرام است، چه برای محرم و چه غیر محرم و در غیر این صورت حرام نیست، نه برای محرم و نه غیر مُحرم.
270. اگر از محرم دروغ یا دشنام یا فخرفروشی به دیگران سر بزند، کفاره ای به جز استغفار ندارد ولی به احتیاط مستحب یک گاو کفاره بدهد.

271. یکی از محرمات احرام جدال است به این معنی که برای اثبات یا ردّ مطلبی به ذات مقدس خداوند قسم بخورد.
272. حرمت جدال تنها به این نیست که حتماً با کلمه «اللّه» و به عربی باشد، بلکه اگر به زبان دیگر هم به خداوند قسم بخورد همین حکم را دارد و فرقی نیست که در ابتدای قسم کلمه «بله» یا «نه» را به کار ببرد. یعنی لازم نیست گفته باشد «بله واللّه» یا «نه واللّه».
273. قسم خوردن به سایر مقدسات ـ به جز خداوند ـ هیچ اثری ندارد تا چه رسد به مانند: «نه به جان خودم» یا «بله به جان خودم» همچنان که اگر قسم برای خبر دادن نباشد اثر ندارد، مانند قسم خوردن برای درخواست چیزی از دیگر مثل این قسم، تو را به خدا این را به من بده، یا قسم خوردن برای تأکید عزم و اراده خود که فلان کار را در آینده انجام می دهد یا انجام نمی دهد.
مثلا بگوید: «واللّه این کار را انجام خواهم داد».
274. کفاره جدال بدین شرح است:

1. اگر سه بار یا بیشتر پشت سر هم قسم راست بخورد؛ باید یک گوسفند کفاره بدهد.
2. اگر یک قسم دروغ بخورد؛ باید یک گوسفند کفاره بدهد.
3. اگر دو قسم دروغ بخورد؛ باید دو گوسفند کفاره بدهد.
4. اگر سه قسم دروغ بخورد؛ باید یک گاو کفاره بدهد.
275. تکرار قسم پس از دادن کفاره نیز تفصیلی دارد که در کتب مفصل فقهی آمده است.

276. یکی از محرمات احرام، جماع است که در عمره تمتع و عمره مفرده از احرام تا پایان اعمال و در حج تا پایان نماز طواف نساء بر محرم حرام است.
277. جماع در حال احرام گاهی موجب باطل شدن عمره یا حج می شود که موارد آن در کتاب های مفصل فقیهی آمده است.
278. شخص محرم اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله با همسر خود نزدیکی کند عمره و حجش باطل نمی شود و کفاره ای بر او واجب نیست.
279. کفاره جماع در حال احرام بدین شرح است:

1. اگر در احرام عمره تمتع جماع کند؛ بنا بر احتیاط واجب یک شتر یا یک گاو کفاره بدهد.
2. اگر در احرام حج، قبل از وقوف به مشعر الحرام جماع کند؛ باید یک شتر کفاره بدهد و همچنین واجب است حج آن سال را کامل کند و در سال بعد اعاده کند.
3. اگر در احرام حج، پس از وقوف به مشعر الحرام و پیش از اتمام دور چهارم طواف نساء جماع کند؛ باید یک شتر کفاره بدهد ولی حج باطل نیست.
4. اگر در احرام عمره مفرده، قبل از سعی جماع کند؛ باید یک شتر کفاره بدهد و این عمره باطل است ولی بنا بر احتیاط واجب باید عمره را به پایان ببرد، علاوه بر اینکه واجب است تا ماه آینده در مکه بماند سپس به یکی از میقاتهای پنج‌گانه برود و از آنجا برای عمره مفرده مجدداً محرم شود.
5. اگر در احرام عمره مفرده، بعد از سعی جماع کند؛ باید یک شتر کفاره بدهد و عمره او صحیح است.

280. جایز نیست محرم همسر خود را از روی شهوت ببوسد.
281. کفاره بوسیدن همسر بدین شرح است:
1. اگر از روی شهوت ببوسد و منی خارج شود؛‌ باید یک شتر کفاره بدهد.
2. اگر از روی شهوت ببوسد ولی منی خارج نشود؛ باید یک گوسفند کفاره بدهد.
3. اگر بدون شهوت ببوسد؛ بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره بدهد.
4. اگر شخص غیر مُحرم همسر مُحرم خود را ببوسد؛ بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره بدهد.

282. برای محرم جایز نیست همسر خود را از روی شهوت لمس کند، یا او را بغل کند یا او را بلند کند، ولی اگر از روی شهوت نباشد حرام نیست.
283. اگر از روی شهوت بدن وی را لمس کند، یک گوسفند کفاره دارد ولی اگر از روی شهوت نباشد، کفاره ندارد.

284. برای محرم جایز نیست که با همسر خود از روی شهوت بازی کند.
285. اگر محرم به همسر خود از روی شهوت نگاه کند، سبب بیرون آمدن منی می شود، نباید به او از روی شهوت نگاه کند، بلکه احتیاط مستحب است اگر سبب بیرون آمدن منی هم نمی شود، اینگونه به وی نگاه نکند.
286. کفاره نگاه و بازی با شهوت بدین شرح است:
1. اگر با همسر خود از روی شهوت بازی کند و منی از او بیرون آید؛ باید یک شتر کفاره بدهد و اگر توانایی ندارد یک گوسفند کفاره بدهد.
2. اگر به همسر خود از روی شهوت نگاه کند و منی از او بیرون آید؛ بنا بر احتیاط واجب یک شتر کفاره بدهد.
3. اگر به غیر همسر خود نگاهی کند که برای او جایز نیست و منی از او بیرون آید؛ بنا بر احتیاط واجب اگر وضع مالی او خوب باشد یک شتر و اگر متوسط باشد یک گاو و اگر فقیر باشد یک گوسفند کفاره بدهد.
4. اگر از روی شهوت به همسر خود نگاه کند ولی منی از او بیرون نیاید یا بدون شهوت نگاه کرد و منی بیرون آمد؛ کفاره واجب نیست.

287. انجام دادن کاری به قصد بیرون آمدن منی، در هر حال حرام است. و در حال احرام گناه آن بیشتر است و در برخی موارد موجب باطل شدن عمره و حج است.
288. استمناء در حال احرام در بسیاری از موارد کفاره هم دارد که تفصیل آن در کتب فقهی آمده است.

289. برای محرم جایز نیست برای خود یا برای دیگری زنی را عقد کند چه آن دیگری محرم باشد یا نباشد و چه عقد دائم باشد یا موقت و در تمام این موارد عقد ازدواج نیز باطل است.
290. بنا بر احتیاط واجب حضور در مجلس عقدِ ازدواج برای محرم جایز نیست و احتیاط مستحب است از گواهی دادن بر عقد ازدواج واقع شده هم پرهیز کند.
291. احتیاط مستحب است در حال احرام از کسی برای ازدواج خواستگاری نکند.
292. اگر برای مرد محرم زنی را عقد کنند و با او نزدیکی کند چنانچه حکم شرعی را بدانند و مطلع باشند که این مرد محرم است بر هر یک از زن و مرد و عاقد یک شتر کفاره واجب می‌شود، ولی اگر هر یک از این سه نفر جاهل به حکم یا جاهل به موضوع باشد کفاره واجب نیست، و در این مسأله فرق نمی‌کند که عاقد و زن محرم باشند یا نباشند.

293. کشتن شپش برای محرم جایز نیست و بنابراین احتیاط واجب انداختن آن از بدن یا لباس جایز نیست، ولی جابجا کردن آن اشکالی ندارد.
294. احتیاط واجب آن است که محرم، مگس و مورچه و پشه و کک و مانند آنها را ـ اگر ضرری به او نمی رسانند ـ نکشد، امّا راندن آنها جایز است ولی احتیاط مستحب است این کار را هم انجام ندهد.
295. اگر شپش را بکشد یا آن را از بدن یا لباسش بیندازد، احتیاط مستحب است، یک مشت طعام کفاره بدهد.

296. در رابطه با حیوان های صحرایی، این کارها بر محرم حرام است:
1. شکار حیوان.
2. کشتن یا زخمی کردن یا خُرد کردن یکی از اعضای حیوان.
3. هرگونه اذیت رسانی و مزاحمت برای حیوان.
4. کمک کردن به شکارچی هرچند به اشاره و نشان دادن شکار باشد.
5. نگه داشتن حیوان شکار شده نزد خود اگرچه پیش از احرام شکار شده باشد، خواه شکار را در حرم گرفته باشد یا بیرون آن.
6. خوردن از گوشت شکار هرچند شکار کننده محرم نبوده و در بیرون حرم، آن را شکار کرده باشد.
7. کشتن هر حیوان صحرایی بر محرم جایز نیست ولی موارد زیر استثناء شده است:
* حیوانات اهلی هرچند وحشی شده باشند مانند گوسفند و گاو و شتر و همچنین پرندگانی که نمی‌توانند پرواز کنند مانند مرغ.
* حیواناتی که محرم از آنها بر خود بترسد یا قصد جان او را داشته باشند مانند مار و عقرب.
* پرندگان درنده‌ای که کبوترهای حرم را اذیت می‌کنند.
297. حیوان صحرایی، حیوانی است که در اصل وحشی و گریزنده باشد، اگرچه به سببی اهلی شده باشد. و فرقی بین حرام گوشت و حلال گوشت نیست.
298. ملخ نیز جزء حیوان های صحرایی به شمار می آید و شکار آن در حال احرام جایز نیست، ولی شکار حیوان دریایی که فقط در آب زندگی می کند، مثل ماهی و میگو، اشکال ندارد.
299. اگر محرم در راهی که می رود ملخ زیاد است، باید راه خود را کج کند که آنها را نکشد و اگر نتواند راه خود را کج کند و ملخ کشته شود اشکال ندارد.
300. برای کشتن و شکار هر یک از حیوانات صحرایی در احکام اسلامی کفاره ای معین شده که در کتاب های مفصل فقهی آمده است.

301. برای محرم پوشیدن سلاح جایز نیست، بلکه اگر آن را حمل کند، مثلاً به دست بگیرد یا در کیف خود بگذارد و همراه ببرد به طوری که او را مسلح بدانند، بنا بر احتیاط جایز نیست.
302. مراد از سلاح هر چیزی است که عرفاً به آن سلاح بگویند؛ مانند شمشیر، نیزه، تفنگ و کلت. امّا ابزار حفاظت و دفاع، مانند زره و سپر و مانند آنها سلاح نیست.
303. بودن سلاح نزد محرم ـ بدون آنکه آن را حمل کند ـ اشکال ندارد، و همچنین اگر حمل آن طوری باشد که او را مسلح ندانند اشکال ندارد، ولی در این فرض به احتیاط مستحب از حمل سلاح بپرهیزد.
304. مسلح شدن محرم در حال ناچاری؛ مانند ترس از دشمن و دزد، اشکال ندارد.
305. کفاره حمل سلاح ـ بدون ضرورت ـ بنا بر احتیاط واجب، یک گوسفند است.

در حال احرام اعمال ذیل تنها بر مردان حرام است:
1. زیر سایه رفتن.
2. پوشاندن سر.
3. پوشیدن چکمه و جوراب.
4. پوشیدن لباس دوخته شده.

306. سایه بر سر قرار دادن دو نوع است:
الف) به وسیله اشیاء متحرک سایه دار: مانند چتر، سقف ماشین و هواپیما، حرام است. خواه سواره باشد یا پیاده.
ب) به وسیله اشیاء ثابت: مانند دیوارها، تونل ها، درخت ها و کوه ها، اشکال ندارد، خواه سواره باشد یا پیاده.
307. سایه بر سر قرار دادنِ اشیاء متحرک در صورتی حرام است که سایه‌بان بالای سرش باشد، بنابراین اگر در کنار ماشینی که به آرامی حرکت می‌کند راه برود به طوری که سایه دیوار ماشین بر سرش بیفتد اشکال ندارد، ولی اگر سواره باشد و سایه دیوار همان ماشین که سوار است بر او بیفتد اشکال دارد.
308. حرکت کردن زیر سایه ابر متحرک اشکال ندارد.
سایه بان در شب:
309. مرد محرم می‌تواند در شبهای غیر بارانی سوار ماشین سقف دار یا هواپیما شود.
310. سوار شدن بر ماشین سقف دار یا هواپیما و مانند اینها و استفاده از چتر بعد از اذان صبح و بیش از طلوع آفتاب و همچنین در روز ابری در صورتی که بارندگی نباشد، اشکال ندارد.
311. اگر مرد محرم بر ماشین بی سقف سوار شود و سایه دیواره ماشین بر بدن او بیفتد ولی دیواره ماشین به قدری کوتاه است که سایه اش سر و سینه او را نپوشاند اشکال ندارد.
312. گذاشتن دست بر سر برای جلوگیری از تابش آفتاب، جایز است ولی احتیاط مستحب است همین کار را هم انجام ندهد.
313. مراد از زیر سایه حرکت کردن محرم، پوشاندن خود است از شعاع آفتاب، ولی جلوگیری از باد و سرما و گرما اشکال ندارد، امّا باران، بنا بر احتیاط واجب حکم آفتاب را دارد بنابراین سوار شدن بر ماشین سقف دار و مانند آن، در شبی که باران نمی بارد اشکال ندارد.
سایه بان در مکان ثابت:
314. حرام بودن سایه بر سر قرار دادن، مخصوص حال حرکت است، بنا بر این اگر محرم در جایی توقف کند، خواه آنجا را منزل خود قرار دهد یا ندهد، مثل آنکه در بین راه برای استراحت یا نماز خواندن یا غذا خوردن توقف کند، اشکال ندارد.
315.  اگر محرم در جایی اقامت کند چنانچه بخواهد به اطراف برود بنا بر احتیاط واجب نباید در روز و یا در حال باران سایه بالای سر قرار دهد، لذا مردان محرمی که در مکه یا منا اقامت می‌کنند اگر بخواهند برای طواف و سایر اعمال به مسجد‌الحرام بروند بنا بر احتیاط واجب نباید با چتر یا سوار بر ماشین سقف دار حرکت کنند.
316. سایه قرار دادن بالای سر برای زن ها و کودکان و همچنین برای مردان در حال ناچاری اشکال ندارد.
317. کفاره سایه قرار دادن بالای سر و پوشاندن خود از باران یک گوسفند است، خواه در حال اختیار باشد یا در حال ناچاری.
318. اگر در یک احرام چندین بار سایه بالای سر قرار دهد، کفاره یک گوسفند کفایت می کند، ولی احتیاط مستحب است برای هر روزی یک کفاره بدهد.

319. برای مرد محرم جایز نیست تمام سر خود یا قسمتی از آن را با کلاه یا چفیه یا لباس و مانند آن بپوشاند.
320. احتیاط واجب آن است که مرد محرم سر خود را با علف و حمل بار بر آن نپوشاند، ولی گذاشتن بند ساک بر سر اشکال ندارد.
321. بستن سر با دستمال و مانند آن به علت بیماری، مثل سردرد، اشکال ندارد.
322. پوشاندن سر با دست یا سایر قسمت های بدن اشکال ندارد، ولی بهتر است اینگونه هم سر را نپوشاند.
323. مقصود از سر در اینجا، جای طبیعی روئیدن مو است و گوش ها هم جزو سر به شمار می آید.
324. اگر سر مرد محرم خیس باشد و بخواهد وضو بگیرد و نتواند صبر کند تا سر خشک شود، می تواند با گوشه حوله یا پارچه ای دیگر به مقدار محل مسح، سر را خشک کند. ولی اگر بتواند با دست آن را خشک کند، نباید از چیز دیگری استفاده کند.
325. صحبت کردن در حال احرام با تلفن اشکال ندارد ولی مرد محرم بنا بر احتیاط واجب گوشی تلفن را روی گوش نگذارد بله اگر گوشی فقط مقدار کمی از قسمت داخلی گوش را بپوشاند و یا محرم آن را با فاصله کمی از گوش خود بگیرد اشکال ندارد.
326. گذاشتن سر بر بالش یا بر دیوار و صندلی ماشین اشکال ندارد.
327. برای محرم ـ مرد یا زن ـ جایز نیست همه سر خود را در آب فرو برد. و مقصود از سر در اینجا آن قسمتی است که بالای گردن قرار دارد. اما رفتن زیر دوش حمام مانعی ندارد.
328. اگر مرد محرم سر خود را بپوشاند، کفاره آن یک گوسفند است.
329. در مواردی که پوشاندن سر جایز است و در مواردی که از روی ناچاری سر را می پوشاند، کفاره واجب نیست.
330. اگر مرد در یک احرام چندین بار سر خود را پوشانده باشد، یک کفاره برای همه آنها کفایت می کند.
331.  اگر مرد محرم با کلاه دوخته شده سر خود را بپوشاند بنا بر احتیاط واجب دو کفاره بپردازد، اما اگر چیز دوخته‌ شده‌ای که برای پوشش سر استفاده نمی‌شود بر سر انداخته باشد مانند پیراهن یک کفاره کفایت می‌کند.

332. برای مرد محرم، پوشیدن چیزی که تمام روی پا را بپوشاند؛ مثل جوراب و چکمه حرام است.
333. پوشیدن چیزی که تمام روی پا را نگیرد، مثل کفش یا دمپایی که با پوشیدن آن قسمتی از روی پا باز است، اشکال ندارد.
334. پوشاندن تمام روی پا ـ بدون آنکه جوراب و چکمه و امثال آن بپوشد ـ مثل آنکه لباس احرام یا پتو یا چیز دیگری را روی پا بیندازد اشکال ندارد.
335. برای زنان، پوشیدن چکمه و جوراب و مانند اینها که تمام روی پا را می پوشاند، اشکال ندارد.
336. اگر مرد محرم عمداً کفش یا چکمه و مانند آن را بپوشد کفاره واجب نیست هرچند مرتکب گناه شده است.
337. اگر مرد محرم عمداً جوراب و مانند آن را بپوشد به احتیاط واجب یک گوسفند کفاره بدهد.

338. اگر مرد محرم لباس دکمه دار بپوشد جایز نیست دکمه آن را ببندد.
339.جایز نیست مرد محرم لباس یقه دار و آستین دار بپوشد به طوری که سر را از یقه و دستها را از آستین آن بیرون آورد.
340. برای مرد محرم پوشیدن شلوار و آنچه مانند شلوار که عورتین را می پوشاند جایز نیست، مگر آنکه لنگ نداشته باشد، که در این صورت جایز است.
341. مرد محرم بنا بر احتیاط واجب باید از پوشیدن لباس های متعارف مانند پیراهن، قبا، پالتو و پیراهن عربی پرهیز کند، هرچند آنها را مانند لباس دکمه دار نپوشد.
342. اگر تنها لبه های لباس احرام دوخته باشد، مانعی ندارد.
343. اگر لباس احرامِ مرد دو تکه باشد و به هم دوخته شده باشند اشکال ندارد.
344. برای مرد محرم جایز است که محفظه پول هایش ـ همیان ـ را به کمر ببندد، هرچند دوختنی باشد.
345. آویزان کردن کیف دوخته و کیسه سنگ رمی و امثال آن به گردن اشکال ندارد.
346. برای محرم جایز است در حال خوابیدن یا غیر آن، بدن خود را ـ به جز سر ـ با لحاف و مانند آن از چیزهای دوخته شده بپوشاند.
347. پوشیدن کفش یا دمپایی دوخته ـ اگر تمام روی پا را نپوشاند ـ اشکال ندارد.
348. بنا بر احتیاط واجب مرد محرم از گره زدن قسمتی از اطراف لُنگ به قسمتی دیگر و همچنین از فرو بردن سوزن در آن بپرهیزد.
349. احتیاط واجب آن است که مرد محرم رداء را گره نزند، ولی فرو بردن سوزن و مانند آن در آن اشکال ندارد.
350. پوشیدن لباس دوخته برای زنان محرم به هر کیفیتی باشد، اشکال ندارد، ولی پوشیدن دستکش جایز نیست.
351. اگر محرم لباسی که پوشیدن آن حرام است بپوشد، باید یک گوسفند کفاره بدهد.
352. اگر محرم از روی ناچاری لباسی که پوشیدن آن حرام است بپوشد، بنا بر احتیاط واجب یک گوسفند کفاره دارد.
353. اگر محرم لباسی که پوشیدن آن حرام است را چند بار بپوشد یا اینکه یک دفعه چند لباس را باهم بپوشد به تعداد تمام دفعات باید کفاره بدهد، البته این حکم در صورتی است که این لباسها از انواع مختلف باشند ولی اگر همه آنها از یک نوع باشند بنا بر احتیاط واجب به تعداد همه آنها کفاره بدهد.

در حال احرام پوشاندن صورت برای زنان حرام است.

354. بر زن محرم جایز نیست صورت خود را با پوشیه یا نقاب یا بادبزن و امثال آن بپوشاند و احتیاط واجب آن است که صورت خود را با هیچ چیزی نپوشاند.
355. پوشاندن قسمتی از صورت برای زن محرم نیز بنا بر احتیاط جایز نیست.
356. پوشاندن صورت برای زنان محرم در موارد ذیل اشکال ندارد:
1. پوشاندن صورت با دست، ولی به احتیاط مستحب برای جلوگیری از نور خورشید با دست هم صورت را نپوشاند.
2. پوشاندن صورت در حال خواب.
3. پوشاندن مقداری از کنار صورت در نماز برای آنکه یقین کند سر را کاملاً پوشانده است به شرط آنکه رها کردن پوششی که بر سر دارد به طرف صورت ممکن نباشد، و اگر بتواند باید همین کار را بکند.
4. پوشاندن صورت از نامحرم بدین گونه که چادر یا هر چیزی که بر سر دارد را جلوی صورت بیندازد و تا مقابل بینی پایین بیاورد (اسدال) بلکه تا مقابل گردن هم اشکال ندارد، و لازم نیست این پوشش را با دست یا وسیله‌ای دیگر از جلوی صورت فاصله دهد گر چه احتیاط مستحب است.
357. زن محرم بنا بر احتیاط واجب باید از خشک کردن صورت با حوله و امثال آن که تمام صورت یا قسمتی از آن را می پوشاند، پرهیز کند، هرچند که با کشیدن بر صورت باشد.
358. گذاشتن صورت بر بالش و امثال آن برای خواب اشکال ندارد.
استفاده از ماسک
359. زدن ماسک بر دهان و بینی برای زنان محرم اشکال دارد، چون بخشی از صورت پوشانده می‌شود و پوشاندن قسمتی از صورت بنا بر احتیاط واجب حکم پوشاندن تمام صورت را دارد، ولی در حال ناچاری اشکال ندارد.
360. زدن ماسک برای مردان محرم اشکال ندارد به شرط اینکه مانع از استشمام بوی بد نباشد، و اگر مانع باشد در صورت مواجهه با بوی بد فوراً ماسک را بردارند.
استفاده از عینک
361. استفاده از عینک بزرگ دودی که چشم و قسمتی از اطراف آن را می پوشاند، برای زن محرم اشکال دارد.
362.با پوشاندن صورت کفاره واجب نمی‌شود ولی بنا بر احتیاط مستحب یک گوسفند کفاره بدهد.
363. اگر زن محرم در یک احرام ـ مثلاً عمره یا حج ـ چندین بار صورت خود را بپوشاند، یک کفاره کفایت می کند.