672. سه عمل واجب دیگر حج، طواف و نماز آن و سعی است.
673. کیفیت طواف حج و نماز آن و سعی و شرایط آنها همان است که در طواف عمره و نماز آن و سعی عمره گفته شد.
674. اگر حاجی طواف حج را عمداً به جا نیاورد در صورتی که نتواند جبران کند حج باطل میشود، و چنانچه ترک آن به سبب نا آگاهی از حکم شرعی باشد بنا بر احتیاط واجب یک شتر نیز باید کفاره بدهد.
675. اگر طواف حج را فراموش کند باید تا پیش از تمام شدن ماه ذی الحجه آن را قضا کند و به احتیاط مستحب سعی را نیز اعاده کند، و اگر خودش نتوانست باید نایب بگیرد.
زمان طواف و نماز و سعی
676. زمان طواف و نماز و سعی تا آخر ذی الحجه است، ولی مستحب است در روز عید قربان به جا آورده شود، و احتیاط مستحب است از روز یازدهم تأخیر نیفتد.
677. این اعمال باید بعد از تراشیدن سر یا کوتاه کردن مو (حلق یا تقصیر) به جا آورده شوند، و کسی که مسأله را میداند اگر قبل از آن به جا آورد باید دوباره پس از حلق یا تقصیر این اعمال را اعاده کند.
678. بنا بر احتیاط واجب این اعمال پیش از وقوف در عرفات و مشعر به جا آورده نشود، و اگر از روی ندانستن حکم شرعی پیش از وقوف به جا آورد به احتیاط مستحب آنها را اعاده کند.
679. افراد زیر میتوانند این اعمال را پیش از وقوف در عرفات به جا آورند:
1. زنی که ترس از پیش آمدن عادت ماهیانه یا خونریزی پس از زایمان را دارد.
2. افراد پیر و مریض و ناتوان و همچنین افرادی که بازگشت به مکه برایشان مشکل است.
3. کسی که از چیزی ـ مثلاً دشمن ـ بترسد که با وجود آن نتواند به مکه برگردد.
680. برای افرادی که در مسأله قبل گفته شد مقدم داشتن اعمال بر وقوف جایز است اما باید بعد از احرام حج باشد، و احتیاط مستحب است تا آخر ذی الحجه در صورت امکان دوباره آن اعمال را به جا آورند.
681. برای افرادی که در مسأله 679 گفته شد، جایز است طواف نساء و نماز آن را قبل از وقوف در عرفات به جا آورند.
682. کسی که طواف و نماز و سعی را بر وقوف در عرفات مقدم میدارد بوی خوش بر او حلال نمیشود، و همچنین با انجام دادن طواف نساء زن و مرد بر هم حلال نمیشوند تا زمانی که مناسک منا ـ رمی جمره عقبه و قربانی و حلق یا تقصیر ـ را به جا آورند.
وظیفه معذور
683. کسی که شخصاً نمی تواند طواف حج و نماز آن و سعی را بجا آورد، حکم شخصی را دارد که این اعمال را در عمره تمتع نمی تواند انجام دهد که در مسأله 441 و 442 و 497 گذشت.
684. زنی که عادت ماهیانه یا خونریزی پس از زایمان برایش پیش آید، اگر نتواند صبر کند تا پاک شود و اعمال را خودش بجا آورد، باید برای طواف و نماز آن نایب بگیرد و پس از آنکه نایب این دو عمل را انجام داد، خودش سعی را بجا آورد.