سومين واجب حجّ تمتّع وقوف در «مزدلفه» است. مزدلفه نام مكانى است كه به آن مشعر الحرام گفته مى‌شود، و حدود آن حدّ فاصل بين «مأزمين» تا به «حياض» تا به «وادى محسّر» مى‌باشد، و چنانچه جمعيت زياد و جا كم باشد مى‌توانند در «مأزمين» هم وقوف كنند.و معتبر است وقوف در مشعر با قصد وقوف و براى تقرّب به خداوند متعال باشد.

مسأله 369- هر گاه از عرفات كوچ كند، احوط و اولى آن است كه مقدارى از شب عيد را در مزدلفه بماند.

مسأله 370- وقوف در مزدلفه از طلوع فجر روز عيد واجب است، و احتياط واجب آن است كه تا طلوع آفتاب در آن جا بماند، و ركن از آن، وقوف مقدارى از اين مدّت است، بنابراين اگر مقدارى از بين طلوع فجر تا طلوع آفتاب را وقوف داشته باشد اگر چه در باقى مدّت عمدا وقوف را ترك كند- حجّش صحيح‌ است.

مسأله 371- كسانى كه معذورند، مانند زنان و بچه‌ها و اشخاص ضعيف- مثل پيرمردها و افراد مريض- و كسى كه ترس از ماندن دارد، مى‌توانند مقدارى از شب عيد را در مزدلفه بمانند و پيش از طلوع فجر از آن جا به طرف منى كوچ كنند، و ثبوت اين حكم براى كسى كه سرپرستى افراد معذور به عهدۀ اوست، محل اشكال است.

مسأله 372- كسى كه شب عيد در مزدلفه وقوف كرده، ولى پيش از طلوع فجر از آن جا به منى از روى جهل به حكم كوچ كرده، حجّش صحيح است و بايد يك گوسفند كفّاره دهد.

مسأله 373- كسى كه متمكّن از وقوف اختيارى در مزدلفه- يعنى وقوف بين طلوع فجر و آفتاب- نباشد چه به علّت فراموشى باشد يا هر عذر ديگرى، مى‌تواند به وقوف اضطرارى در آن جا اكتفا نمايد، و مقصود از وقوف اضطرارى آن است كه مدتى را از بين طلوع آفتاب تا ظهر روز عيد در آن جا وقوف كند.

بيان شد كه هر يك از وقوف در عرفات و مزدلفه دو قسم دارد:
وقوف اختيارى و اضطرارى، و هرگاه مكلّف وقوف اختيارى‌ هر دو را درك كند، حجّش بى‌اشكال صحيح است، و گرنه در آن چند صورت است:
اوّل: آن كه هيچ كدام از دو وقوف اختيارى و اضطرارى عرفات و مشعر را درك نكند، و در اين صورت حجّش باطل است، و بايد با همان احرامى كه براى حجّ بسته يك عمرۀ مفرده به جا آورد، و در صورتى كه وجوب حجّ بر او مستقر بوده يا استطاعت او تا سال بعد باقى بماند، بايد دوباره در سال بعد حجّ را به جا آورد.
دوم: آن كه وقوف اختيارى عرفات و اضطرارى مزدلفه را درك كند.
سوم: آن كه وقوف اضطرارى عرفات و اختيارى مزدلفه را درك كند، و در اين صورت و صورت قبل حجّ او بى‌اشكال صحيح است.
چهارم: آن كه وقوف اضطرارى عرفات و اضطرارى مزدلفه را درك كند، و اقوى در اين صورت نيز صحّت حجّش مى‌باشد.
پنجم: آن كه فقط وقوف اختيارى مزدلفه را درك كند، و در اين صورت نيز حجّش صحيح است.
ششم: آن كه فقط وقوف اضطرارى مزدلفه را درك كند، و‌ اقوى در اين صورت بطلان حجّ است، و بايد با احرامى كه براى حجّ بسته يك عمرۀ مفرده به جا آورد، و در سال بعد دوباره به حجّ برود.
هفتم: آن كه فقط وقوف اختيارى عرفات را درك كند، و اقوى در اين صورت نيز بطلان حجّ است، و حجّ او منقلب به عمرۀ مفرده شده- و بايد با احرامى كه براى حجّ بسته يك عمرۀ مفرده به جا آورد- و يك صورت استثنا مى‌شود، و آن اين است كه پس از وقوف اختيارى عرفات شب عيد را در مزدلفه مانده باشد، و پيش از طلوع فجر- از روى جهل به حكم- به طرف منى كوچ كرده باشد، كه در اين صورت حكم به صحّت حجّ مى‌شود، ولى اگر بتواند به مزدلفه تا پيش از ظهر روز عيد برگردد، بايد برگردد و مقدارى در آن جا وقوف كند، و با عدم امكان، حجّش صحيح است، و در هر دو صورت- امكان و عدم آن- بايد يك گوسفند كفّاره بكشد.
هشتم: آن كه فقط وقوف اضطرارى عرفات را درك كند، و در اين صورت حجّش باطل است، و بايد آن را عمرۀ مفرده قرار دهد.(يعنى با همان احرام حجّ عمرۀ مفرده به جا آورد.)