مرجع: آیت الله وحید خراسانی
موضوع: رمی جمره عقبه

رمى جمرۀ عقبه [چهارمين واجب حجّ]

چهارمين واجب حجّ، رمى جمرۀ عقبه در روز عيد است.


و در آن چند چيز معتبر است:

1- آن كه رمى را با قصد انجام آن و براى تقرّب به خداوند متعال انجام دهد.
2- آن كه رمى را با پرتاب هفت ريگ انجام دهد، و كمتر از آن كفايت نمى‌كند، همچنان كه پرتاب غير ريگ از بقيّۀ اجسام كفايت نمى‌كند.
3- آن كه ريگها را يكى پس از ديگرى پرتاب كند، بنابراين‌ پرتاب دو ريگ يا بيشتر با هم كفايت نمى‌كند.
4- آن كه ريگها به خود جمره برسد.
5- آن كه رسيدن آنها به جمره به واسطۀ پرتاب باشد، بنابراين گذاشتن آنها روى جمره كفايت نمى‌كند، و ظاهر اين است كه اگر ريگى را پرتاب كند و در راه با چيزى برخورد كند و سپس به جمره اصابت نمايد، كفايت مى‌كند، ولى اگر جسمى كه در راه با آن برخورد كرده سفت باشد كه باعث جهيدن ريگ به طرف جمره و اصابت به آن شود، كفايت نمى‌كند.
6- آن كه پرتاب ريگها بين طلوع و غروب آفتاب صورت گيرد، ولى زنان و بقيّۀ كسانى كه جايز است شب عيد از مشعر به طرف منى كوچ كنند- كه در مسألۀ (371) گذشت- مى‌توانند در همان شب رمى نمايند.
7- آن كه ريگها با دست پرتاب شود، بنابراين پرتاب با غير آن، مثل پرتاب با پا يا با كمك گرفتن از بعضى از ابزار كه براى پرتاب ساخته شده، كفايت نمى‌كند.
مسأله 374- اگر پس از پايان رمى شك كند كه آن را به طور صحيح انجام داده يا نه، حكم به صحّت آن مى‌شود، و اگر شك كند كه رمى كرده يا نه، بايد رمى كند، و اگر شك كند كه ريگها يا بعضى‌ از آنها به جمره اصابت كرده يا نه، بايد مقدار مشكوك را دوباره انجام دهد، ولى اگر شك در رمى كردن يا اصابت ريگها به جمره پس از وارد شدن در عملى باشد كه بايد پس از رمى انجام داد، يا پس از فرا رسيدن شب حاصل شود، لازم نيست به شك اعتنا شود.
مسأله 375- در ريگها امورى معتبر است:
1- آن كه از حرم باشند، و افضل آن است كه از مشعر باشند.
2- آن كه از مسجد الحرام و مسجد خيف برداشته نشوند، بلكه بعيد نيست بقيّۀ مساجد هم ملحق به اين دو باشند.
3- آن كه- بنابر احتياط واجب- بكر باشند، يعنى قبلا از ريگها براى پرتاب جمره استفاده نشده باشد.
و مستحب است ريگها رنگين و نقطه‌دار و سست و به اندازۀ سر انگشت باشند.
مسأله 376- اگر بر طول جمره افزوده شود، احتياط واجب آن است كه به مقدار اصلى جمره رمى شود، و چنانچه متمكّن نباشد مقدار اصلى را رمى كند، بايد خودش مقدار افزوده شده را رمى كند و براى رمى مقدار اصلى هم نايب بگيرد، و در اين حكم بين عالم و جاهل و كسى كه فراموش كرده فرقى نيست.


چند مسأله:

مسأله 377- چنانچه از روى فراموشى يا جهل به حكم روز عيد رمى نكند، تا روز سيزدهم هر گاه علم پيدا كرد يا يادش آمد بايد آن را تدارك كند، پس اگر در شب علم پيدا كند يا يادش بيايد، بايد در روز فرداى آن شب رمى كند مگر از كسانى باشد كه رمى در شب براى آنها جايز است، و اقوى آن است كه بين رمى ادايى همان روز و قضاى گذشته فاصله بيندازد، و اوّل قضا را انجام دهد و بعد رمى همان روز را، و احتياط واجب آن است كه قضا در اوّل روز و رمى همان روز در وقت ظهر باشد، و اين مطلب در رمى جمرات هم ذكر خواهد شد.
و اگر بعد از روز سيزدهم علم پيدا كند يا يادش بيايد، احتياط واجب آن است كه به منى برود و رمى نمايد، و در سال بعد هم يا خودش رمى نمايد و يا نايب بگيرد كه از طرف او رمى نمايد.
و اگر پس از بيرون رفتن از مكّه علم پيدا كند يا يادش بيايد، واجب نيست برگردد، بلكه احتياط واجب آن است كه در سال بعد يا خودش رمى نمايد و يا نايب بگيرد.
مسأله 378- چنانچه از روى جهل يا فراموشى روز عيد رمى نكند، و پس از طواف عالم شود، يا يادش بيايد و رمى نمايد، واجب نيست طواف را دوباره به جا آورد، اگر چه احتياط مستحب‌ آن است كه دوباره به جا آورده شود.
و اگر از روى علم و عمد رمى نكند و طواف را به جا آورد، ظاهر اين است كه طوافش باطل است، و واجب است پس از رمى دوباره آن را به جا آورد.