كسى كه حجّ يا عمرۀ مفرده انجام مىدهد، واجب است پس از انجام اعمال حجّ و يا عمره طواف نساء و نمازش را انجام دهد، و وقت طواف نساء و نمازش محدود به ذى الحجّه نيست، بلكه مىتواند پس از آن نيز انجام دهد.
و طواف نساء و نمازش اگر چه در حجّ و عمرۀ مفرده واجب است، ولى جزء اعمال اين دو نمىباشند، بنابراين ترك آنها- اگر چه عمدا باشد- موجب فساد حجّ و عمره نمىشود.
مسأله 414- طواف نساء و نمازش، هم بر مرد واجب است- اگر چه اخته باشد- و هم بر زن- اگر چه پير باشد- و هم بر خنثى، و چنانچه مرد آن را انجام ندهد زن بر او حرام خواهد بود، و اگر زن آن را انجام ندهد مرد بر او حرام خواهد بود، و اگر غير بالغى پس از حجّ يا عمرۀ مفرده آن را انجام ندهد، پس از بلوغ انواع استمتاع لذّت بردن همسرى- بر او حرام خواهد بود.
و كسى كه حجّ يا عمرۀ مفرده را به نيابت از ديگرى به جا آورده، بايد طواف نساء و نمازش را به نيابت از منوب عنه انجام دهد، نه از طرف خودش.
مسأله 415- طواف نساء و نمازش از نظر كيفيّت و شرايط، مثل طواف حجّ و نمازش مىباشد، مگر اين كه در طواف حجّ بايد قصد طواف و نماز طواف حجّ شود، و در طواف نساء بايد قصد طواف نساء و نماز طواف نساء شود.
مسأله 416- كسى كه متمكّن نيست طواف نساء و نمازش را به جا آورد، حكمش حكم كسى است كه نمىتواند طواف حجّ و نمازش را به جا آورد، كه در مسألۀ (323) تفصيلش گذشت.
مسأله 417- كسى كه طواف نساء را فراموش كرده است، زنها بر او حرامند تا وقتى كه آن را به جا آورد، و اگر بتواند خودش بدون حرج آن را به جا آورد، اگر چه براى جواز نايب گرفتن وجهى است، ولى احتياط واجب آن است كه خودش به جا آورد، و در صورتى كه خودش متمكّن نباشد يا براى او حرجى باشد جايز است نايب بگيرد، و هر گاه نايب آن را به جا آورد زنها براى او منوب عنه- حلال مىشوند.
و اقوى آن است كه حكم كسى كه آن را از روى جهل به جا نياورده، حكم كسى است كه از روى فراموشى به جا نياورده است.
و اگر عمدا و با علم به حكم به جا نياورده، نايب گرفتن براى او جايز نيست، مگر اين كه خودش متمكّن از انجام آن نباشد، يا بر او حرجى باشد.
و چنانچه پيش از تدارك آن بميرد، اقوى آن است كه ولىّ ميت بايد آن را از طرف او قضا كند، و اگر ولىّ ندارد، وجوب قضاى آن از اصل مال ميّت محلّ اشكال است، اگر اقوى عدم وجوب نباشد.
مسأله 418- تقديم طواف نساء بر سعى جايز نيست، و اگر آن را قبل از سعى به جا آورد، چنانچه عمدا و با علم باشد، بايد پس از سعى دوباره به جا آورد، و اگر از روى جهل يا فراموشى باشد، اقوى آن است كه واجب نيست دوباره آن را به جا آورد، اگر چه احتياط مستحب آن است كه دوباره به جا آورد.
مسأله 419- كسى كه براى او تقديم طواف نساء بر وقوف در عرفات و مشعر جايز است، چنانچه آن را پيش از دو وقوف به جا آورد زنها براى او حلال نمىشوند، مگر پس از انجام اعمال منى، از رمى جمرۀ عقبه و قربانى كردن و حلق يا تقصير.
مسأله 420- چنانچه زن پيش از آن كه طواف نساء را به جا آورد حائض شود، و كاروان منتظر پاك شدن او نماند، جايز است طواف نساء را ترك نموده و با كاروان برگردد، ولى احتياط واجب آن است كه براى انجام طواف نساء و نمازش نايب بگيرد.
و اگر پس از گذشتن از نصف طواف نساء حائض شود، جايز است باقى آن را رها كند و با كاروان برگردد، ولى احتياط واجب آن است كه براى باقى آن و نمازش نايب بگيرد.
مسأله 421- فراموش كردن نماز طواف نساء حكمش حكم فراموش كردن نماز طواف عمره است كه در مسألۀ (326) گذشت.
مسأله 422- هر گاه مردى كه حجّ تمتّع انجام مىدهد طواف نساء و نمازش را به جا آورد، زنها براى او حلال مىشوند، و اگر زن طواف نساء و نمازش را به جا آورد، مردها براى او حلال مىشوند.
و احوط و اولى آن است كه تا ظهر روز سيزدهم ذى الحجّه از شكار خوددارى شود، و اما كندن درخت و گياهان روييده در حرم، و همچنين شكار در حرم، بر محرم و غير محرم- همان طور كه گذشت- حرام است.