مسأله 1163ـ طواف نساء بر مرد و زن، پیر و جوان، متأهّل و مجرّد، و حتّى کودکان ممیّز و خنثى واجب است، و بدون آن زن بر مرد و مرد بر زن حلال نمى شود، بلکه احتیاط واجب آن است که اگر کودک غیر ممیّز را به حج آورده، و محرم کرده اند، ولىّ او همراه او طواف نساء را بجا آورد.
مسأله 1164ـ اگر «طواف نساء» را ترک کند، خواه از روى عمد باشد، یا جهالت، یا فراموشى، همسر بر او حرام است، تا بازگردد و طواف کند. و اگر بازگشت ممکن نیست، یا مشکل است، نایب بگیرد. و اگر از دنیا برود، ولىّ او قضاى آن را به جا مى آورد.

مسأله 1165ـ اگر شخصى، طواف نساءهاى متعدّدى را ترک کرده باشد، یک طواف نساء براى همه آنها کافى است، و در این حکم (ترک طواف نساء) فرقى میان زن و مرد و کودک نیست; زیرا طواف نساء بر همه لازم است، و بدون آن همسر براى او حلال نمى شود.

مسأله 1166ـ در عمره حجّ تمتّع طواف نساء واجب نیست، ولى در حجّ تمتّع و عمره مفرده طواف نساء واجب است.

مسأله 1167ـ طواف نساء و نماز آن رکن نیست، و ترک عمدى آن موجب باطل شدن حج نمى گردد، هر چند انجام آن در عمره مفرده و حجّ تمتّع واجب است، و اگر بجا نیاورد همسر بر او حلال نمى شود; بلکه به خواستگارى رفتن و شاهد عقد شدن نیز بنابر احتیاط واجب بدون طواف نساء جایز نیست.

مسأله 1168ـ طواف نساء را نمى توان بلافاصله بعد از طواف حج و قبل از سعى بجا آورد; بلکه باید پس از اتمام سعى انجام شود; ولى اگر از روى فراموشى، یا ندانستن مسأله، آن را قبل از سعى بجا آورد صحیح است. همچنین تقدیم سعى بر طواف زیارت (حج) و نماز آن در حال اختیار جایز نیست.

مسأله 1169ـ طواف نساء را در حال ضرورت، مثل ترس از حیض و عدم امکان اقامت در مکّه تا زمان پاکى از آن، مى توان قبل از سعى بجا آورد؛ ولى احتیاط واجب آن است که پس از آن هم نایبى بگیرد که از طرف او انجام دهد.

مسأله 1170ـ هرگاه زنى که طواف حج و طواف نساء را بجا نیاورده، گرفتار عادت ماهانه شود، و پیش از پاک شدن ناچار به ترک مکّه باشد (مثل این که کاروان مهلت نمى دهد تا پاک شود) لازم است براى طواف حج و نماز آن نایب بگیرد، سپس خودش سعى را بجا آورد، سپس براى طواف نساء و نماز آن نایب بگیرد (همچنین کسان دیگرى که به سبب بیمارى یا عذر دیگر قادر به انجام طواف و سعى نباشند باید نایب بگیرند).

مسأله 1171ـ هرگاه طواف نساء را فراموش کند و از حج بازگردد، در صورت امکان باید خودش برگردد و بجا آورد، و چنانچه ممکن نباشد، یا مشقّت داشته باشد نایب مى گیرد، و پس از آن که نایب طواف نساء و نماز آن را انجام داد، مرد بر زن و زن بر مرد حلال مى شود.

مسأله 1172ـ کسى که طواف واجب (اعمّ از طواف عمره، یا طواف حج، یا طواف نساء) را فراموش کند، و به وطن بازگردد، و با همسر خود نزدیکى نماید، هرگاه از روى فراموشى و جهل به مسأله باشد کفّاره ندارد، ولى اگر مسأله را مى دانسته و عمداً مرتکب آن شده باید کفّاره بدهد، و کفّاره آن در محرّمات احرام گذشت. و مانند مسأله قبل عمل مى نماید.
 مسأله 1173ـ اگر بر اثر جهل به مسأله طواف را ترک کند، و به وطن خویش بازگردد، باید حج را اعاده نماید، و اگر طواف عمره بوده قربانى واجب نیست، ولى اگر طواف حج بوده احتیاط واجب آن است که قربانى کند.
 

مسأله 1174ـ با انجام اعمال سه گانه منى و اعمال پنج گانه مکّه، آنچه در احرام براى حاجى حرام بود در سه مرحله حلال مى شود:

1ـ بعد از تراشیدن یا کوتاه کردن موى سر، تمام محرّمات احرام، جز بوى خوش و همسر، حلال مى شود.

2ـ پس از طواف زیارت و نماز طواف و سعى صفا و مروه، بوى خوش نیز حلال مى شود.

3ـ بعد از طواف نساء و نماز آن، همسر نیز بر او حلال مى شود.

مسأله 1175ـ کسانى که به خاطر عذرى (مانند پیرى، ترس از عادت ماهانه، بیمارى و مانند آن) طواف زیارت و نساء را قبل از وقوف به عرفات انجام داده اند، بوى خوش و همسر بر آنها حلال نمى شود، بلکه تمام محرّمات احرام بعد از حلق یا تقصیر بر چنین افرادى حلال مى گردد. 
 

سؤال 1185ـ آيا بر نايب لازم است علاوه بر طواف نساء كه به نيّت منوب عنه بجا مى آورد، براى خود نيز طواف نساء انجام دهد؟ جواب: واجب نيست.
سؤال 1186ـ نيّت نايب در طواف نساء چگونه است؟ جواب: احتياط آن است كه نيّت ما فى الذّمه كند; هر چند مى تواند به نيّت منوب عنه انجام دهد.
سؤال 1187ـ آيا مى توان چند روز پس از سعى، طواف نساء را بجا آورد، يا بايد بلافاصله پس از سعى بجا آورد؟ جواب: تأخير انداختن طواف نساء مانعى ندارد.
سؤال 1188ـ شخصى پس از انجام فريضه حج ازدواج كرد، و خداوند به او فرزندانى عنايت فرمود. پس از آن متوجّه شد كه در حج، طواف نساء را ترك كرده است. اكنون وظيفه اش چيست؟ و همسر و فرزندانش چه حكمى دارند؟ جواب: در صورتى كه جاهل به مسأله بوده، فرزندانش حلال زاده هستند، ولى بايد طواف نساء را انجام دهد، و  عقد ازدوجشان را بنا بر احتیاط واجب دوباره بخوانند.
سؤال 1189ـ مردى به همسرش گفت: «وظيفه من طواف نساء است، ولى تو بايد طواف رجال بجا آورى!» زن نيز به همين نيّت طواف كرد. آيا كفايت مى كند؟ جواب: چون منظورش انجام وظيفه مربوط به حج بوده، مانعى ندارد (هر چند چيزى به نام طواف رجال نداريم).
سؤال 1190ـ شخصى پس از بازگشت از مكّه شك مى كند كه طوافِ نساءِ حج يا عمره مفرده را بجا آورده يا نه، وظيفه اش چيست؟ جواب: اگر اجمالا توجّه به وجوب طواف نساء داشته، مى گويد انجام داده ام، و اگر از وجوب آن اطّلاع نداشته، احتياط واجب آن است كه طواف نساء را انجام دهد، و اگر خودش نمى تواند، نايب بگيرد.
سؤال 1191ـ آيا ترك طواف نساء از روى جهل به مسأله، همانند ترك طواف زيارت حجّ و عمره است، كه بايد حج را اعاده نموده، و شتر قربانى نمايد؟ جواب: ترك طواف نساء حج را باطل نمى كند، و كفّاره هم ندارد; ولى تا زمانى كه آن را بجا نياورده همسر بر او حرام است، و بنابر احتياط واجب آميزش با همسرش كفّاره دارد; امّا در صورت فراموشى يا ندانستن مسأله كفّاره ندارد.
سؤال 1192ـ شخصى قبل از انجام طواف نساء با همسرش ملاعبه نموده، و از روى شهوت به او دست زده است. آيا كفّاره دارد؟ جواب: بنابر احتياط واجب كفّاره دارد; ولى در صورت فراموشى يا ندانستن مسأله كفّاره ندارد.
سؤال 1193ـ اگر نايب طواف نساء را بجا نياورد، آيا فقط همسر بر او حرام مى شود، يا علاوه بر آن ذمّه اش نيز مشغول است، كه حتّى اگر فوت كرده باشد بايد از طرف او قضا كنند؟ جواب: ذمّه او مشغول است; بايد خودش در حال حيات انجام دهد، و اگر نمى تواند نايب بگيرد.
سؤال 1194ـ آيا طواف نساء بر پيرمردان و پيرزنانى كه عرفاً قادر بر آميزش جنسى نيستند و ازدواج نمى كنند، و نيز كسانى كه عنين هستند، واجب است؟ جواب: همه بايد انجام دهند.
سؤال 1195ـ زن و شوهرى به مكّه مشرّف شده، و مناسك را بجا آورده اند، ولى چون زن شوهرش را دوست نداشته، طواف نساء و نماز آن را ترك كرده، و شوهر هم آنها را بجا نياورده، و به وطن بازگشته اند. حكم اين زوجين از نظر محرميّت و زندگى در يك خانه چيست؟ جواب: اين زن و شوهر فقط نمى توانند با هم مناسبات و استمتاعات جنسى داشته باشند، تا زمانى كه برگردند و طواف نساء و نماز آن را بجا آورند، و اگر خودشان نمى توانند، لازم است براى طواف نايب بگيرند; يعنى از كسانى كه به مكّه مى روند خواهش كنند كه به نيابت از آنها طواف نساء و نماز آن را بجا آورند.
سؤال 1196ـ آيا منظور از اين كه مى فرماييد: «بدون طواف نساء زن بر مرد، و مرد بر زن حلال نمى شود». فقط آميزش جنسى است، يا ساير استمتاعات را هم شامل مى شود؟ جواب: ساير استمتاعات را نيز شامل مى شود.
سؤال 1197ـ هرگاه كسى كه طواف نساء را ترك كرده با همسرش آميزش كند و فرزندى به وجود آيد، آيا حلال زاده است و از آنها ارث مى برد؟ جواب: در هر حال فرزند او مشروع است، و از آنها ارث مى برد.
سؤال 1198ـ كسى كه طواف نساء را انجام نداده، و در اين حال زنى را عقد كرده، آيا عقد او صحيح است؟ جواب: عقد او باطل است، و چنانچه علم به حكم داشته، آن زن بر او حرام ابدى مى شود.
سؤال 1199ـ كسى كه طوافِ نساءِ عمره مفرده را بجا نياورده، و پس از آن حجّ اِفراد بجا آورده است، آيا طوافِ نساءِ حجّ اِفراد كفايت مى كند؟ جواب: آرى كفايت مى كند.
سؤال 1200ـ شخصى طواف نساء عمره مفرده را فراموش كرده، و براى عمره تمتّع محرم شده است. طواف مذكور را پس از انجام عمره تمتّع بجا آورد، يا قبل از آن؟ جواب: مى تواند بعد از انجام اعمال عمره تمتّع بجا آورد، و اگر تأخير بيندازد طواف نساء حجّ كافى است.
سؤال 1201ـ خانمى كه اعمال مكّه را بر وقوف عرفات مقدّم داشته، بعد از انجام سعى حائض مى گردد. شوهرش در همان زمان به نيابت از او طواف نساء را انجام مى دهد. آيا اين نيابت صحيح است؟ جواب: چنين نيابتى صحيح نيست. زيرا تقديم اعمال مكّه براى كسى جايز است كه خودش بخواهد آن را انجام دهد.