مسأله 1208ـ شخصى که بدون عذر در نیمه اوّل شب در منى نبوده، باید نیمه دوم شب را در منى بیتوته کند.

مسأله 1209ـ نیمه شب از اوّل غروب آفتاب تا طلوع صبح محاسبه مى شود.

مسأله 1210ـ واجب است حاجى شب یازدهم و دوازدهم را در منى بماند (و در بعضى از مواقع، شب سیزدهم نیز واجب مى شود) و اگر در این شبها در غیر منى باشد باید کفّاره بدهد (به شرحى که در مسائل آینده خواهد آمد).

مسأله 1211ـ کافى است نیمى از شب را در آنجا بماند; خواه نیمه اوّل باشد، یا دوّم.

مسأله 1212ـ مانعى ندارد که حاجى شب یازدهم بعد از نیمه شب براى انجام اعمال مکّه به مکّه بیاید، یا همان روز عید بعد از انجام اعمال سه گانه منى به مکّه بیاید، و تا نیمه شب بازگردد، که بیتوته منى انجام شود.

مسأله 1213ـ بیتوته در منى نیز مانند سایر اعمال حجّ نیّت و قصد قربت مى خواهد، و کافى است در قلبش نیّت کند که براى انجام حجّ تمتّع از حَجّة الاسلام، یا حجّ مستحبى شب را در منى مى ماند.

مسأله 1214ـ هرگاه کسى از روى اضطرار و ناچارى از بیتوته در منى خوددارى کند گناهى بر او نیست و کفّاره هم ندارد، و حجّش نیز صحیح است.

مسأله 1215ـ چند طایفه از بیتوته در منى معاف هستند:

1ـ پیر مردان، پیرزنان، بیماران و پرستارانشان، که ماندن در منى براى آنها مشقّت شدید دارد.

2ـ مسؤولان و خدمه کاروانها، در صورتى که ناچار باشند براى حلّ مشکلات زوّار به مکّه بیایند.

3ـ کسانى که از ازدحام جمعیّت هنگام بازگشت عمومى خوف ضرر یا خطر دارند.

4ـ کسانى که در مکّه در تمام شب مشغول انجام اعمال طواف یا عبادت دیگرى باشند، و جز براى ضروریّات خود کار دیگرى انجام ندهند، ولى در غیر مکّه کافى نیست.

5ـ کسانى که براى انجام مناسک به مکّه آمده، و قبل از طلوع فجر به منى بازگردند.

6ـ کسانى که مى ترسند اگر در منى بمانند اموال قابل توجّه آنها در مکّه از بین برود.

مسأله 1216ـ بیتوته کردن در دامنه کوههاى اطراف منى ـ به خصوص در موقع ازدحام ـ مانعى ندارد.

مسأله 1217ـ سه طایفه باید شب سیزدهم را نیز در منى بمانند، و در روز سیزدهم جمرات سه گانه را (بنابر احتیاط واجب) رمى کنند:

1ـ کسى که در احرام خود مرتکب صید حیوانى شده است.

2ـ کسى که در احرام با همسرش نزدیکى کرده باشد.

3ـ کسى که روز دوازدهم از منى کوچ نکند تا آفتاب غروب کند و شب فرا رسد. در این سه صورت ماندن شب سوّم در منى واجب است، و در غیر این سه صورت مى تواند روز دوازدهم بعد از ظهر به مکّه بازگردد.

مسأله 1218ـ کسى که در احرام عمره تمتّع از صید و نزدیکى با همسرش اجتناب نکرده، نیز باید شب سیزدهم را در منى بماند، بنابراین حکم مذکور اختصاص به احرام حج ندارد.

مسأله 1219ـ اگر حاجى قبل از غروب آفتاب شب سیزدهم از منى خارج شده و بعد از غروب براى کارى به منى بازگشته، واجب نیست شب سیزدهم را بماند و روز آن رمى کند.

مسأله 1220ـ بازگشت از منى در روز دوازدهم باید بعد از اذان ظهر باشد; ولى کسانى که در روز سیزدهم کوچ مى کنند قبل از ظهر نیز جایز است.

مسأله 1221ـ اگر صبح دوازدهم از منى کوچ کند و به مکّه بیاید، کار خلافى کرده، و احتیاط واجب آن است که اگر مى تواند به منى بازگردد.

مسأله 1222ـ زنان نیز باید بعدازظهر روز دوازدهم از منى کوچ کنند. حتّى اگر از رمى در روز معذور بوده، و در شب دوازدهم رمى کرده اند، بنابر احتیاط واجب نمى توانند قبل از ظهر از منى کوچ کنند; مگر این که از ماندن تا بعد از ظهر معذور باشند.

مسأله 1223ـ کسى که بیتوته واجب منى را ترک کند، احتیاط واجب آن است که براى هر شب یک گوسفند قربانى کند.

مسأله 1224ـ کسانى که در زمین هاى متّصل به منى، که از منى نیست، در شب یازدهم و دوازدهم بیتوته مى کنند باید کفّاره بدهند، و براى هر شب، بنابر احتیاط واجب، یک گوسفند قربانى کنند; هر چند معتقد بوده اند که آنجا جزء منى است، یا به گفته اشخاص محلّى مطمئن شده بودند.

مسأله 1225ـ در وجوب قربانى فرقى نیست بین آن که از روى علم و عمد بیتوته را ترک کرده باشد، یا از روى فراموشى، یا ناآگاهى از مسأله شرعى.

مسأله 1226ـ کسانى که در تمام شب در مکّه مشغول عبادت بوده، و به منى نیامده اند، قربانى بر آنها واجب نیست.

سؤال 1227ـ شخصى قصد دارد بعد از انجام اعمال سه گانه منى، جهت انجام اعمال پنج گانه به مكّه برود، ولى مى داند اگر به مكّه برود چند ساعت از بيتوته ابتداى شب منى را درك نمى كند. وظيفه اش چيست؟ جواب: با توجّه به اين كه بيتوته نصف دوّم شب نيز كافى است، اشكالى ندارد.
سؤال 1228ـ شخصى در شب يازدهم و دوازدهم در مسجدالحرام به عبادت مشغول مى شود. با توجّه به اين كه بايد تمام شب را مشغول عبادت باشد، چنانچه بر اثر خستگى مرتّباً چرت بزند و بيدار شود، چه حكمى دارد؟ جواب: هرگاه به قدرى چرت بزند كه صدق نكند تمام شب را مشغول عبادت بوده كافى نيست، و بايد كفّاره بدهد.
سؤال 1229ـ آيا اشتغال به عبادت در شبهاى يازدهم و دوازدهم، در پشت بام مسجدالحرام كافى است؟ جواب: عبادت در هر جاى مكّه كافى است.
سؤال 1230ـ كسانى كه از رمى جمرات در روز معذور هستند، آيا مى توانند شب دوازدهم رمى روز دوازدهم را انجام دهند و به مكّه بروند، يا بايد صبر كنند همراه ديگر حجّاج بعد از ظهر روز دوازدهم كوچ نمايند؟ جواب: احتياط واجب صبر كردن است.
سؤال 1231ـ شخصى در شب دوازدهم پس از نيمه شب از منى به مكّه مى رود، و روز بعد براى رمى جمرات به منى باز مى گردد. آيا لازم است قبل از ظهر به منى بازگردد؟ يا چون وظيفه اى غير از رمى ندارد، بعد از ظهر هم مى تواند بيايد؟ جواب: احتياط واجب آن است كه قبل از ظهر به منى بيايد، و بعد از ظهر حركت كند.
سؤال 1232ـ مدير كاروان زنها را قبل از ظهر دوازدهم از منى خارج نموده است. وظيفه كسانى كه از مسأله اطّلاع نداشته اند، يا اگر متوجّه بودند نمى توانستند بدون همراهان و مدير كاروان در منى بمانند، چيست؟ جواب: با توجّه به اين كه عذر داشته اند، مانعى ندارد.
سؤال 1233ـ سابقاً فرموديد شخصى كه نصف اوّل شب را در منى نبوده واجب است نصف دوم را در منى بماند. آيا چنين شخصى كفّاره هم بايد بپردازد؟ جواب: كفّاره ندارد.
سؤال 1234ـ اين جانب مدير كاروان هستم. چندين سال قبل به اتّفاق اعضاى كاروان در جايى كه يقين داشتم جزء منى است مستقر شديم، و شبهاى يازدهم و دوازدهم را در آنجا بسر برديم. سالهاى بعد يقين كردم كه آنجا جزء منى نبوده است. با توجّه به اين مطلب، لطفاً بفرماييد: الف) آيا كفّاره اى بر من و ساير حجّاج واجب است؟ ب) در صورتى كه كفّاره واجب باشد، آيا كفّاره ساير حجّاج هم بر عهده من است؟ ج) آيا لازم است اين مطلب را به اعضاى كاروان اطّلاع دهم؟ جواب: كفّاره ترك بيتوته بنابر احتياط واجب بر خود شما لازم است، ولى اعلان به ديگران لازم نيست; امّا اگر آنها با خبر شوند و كفّاره بدهند، شما بايد آنها را راضى كنيد. ضمناً دامنه هاى كوههاى اطراف منى، جزء منى است.
سؤال 1235ـ علامت گذارى حدود منى در سالهاى قبل، با آنچه اكنون توسّط حكومت عربستان صورت گرفته متفاوت است. اينجانب، كه مدير كاروان هستم، در سالهاى قبل به اتّفاق كاروان در قطعه زمينى بيتوته كرديم كه طبق علامتگذارى قديم جزء منى بوده، و طبق علامت گذارى فعلى خارج از منى محسوب مى شود. تكليف ما نسبت به اين مسأله چيست؟ آيا لازم است به اطّلاع حجّاج برسانم؟ جواب: اگر در محلّى بيتوته كرده ايد كه يقين داشته ايد جزء منى است، تا يقين به خلاف آن پيدا نكنيد كفّاره اى به شما تعلّق نمى گيرد، و در اين صورت اعلان به ساير حجّاج لازم نيست; و علامت گذاريهاى فعلى قابل قبول است.