مسأله 494- مكان حلق و تقصير، منى است، بنابراين اگر از روى فراموشى و يا ندانستن حكم، پيش از حلق و تقصير از منى خارج شود، در صورتى كه متوجه شود و بازگشتن به منى ممكن باشد، واجب است برگردد و حلق و يا تقصير را انجام دهد، و در صورتى كه بازگشتن به منى غير ممكن و يا دشوار باشد، در همان جا كه متوجه شده سرش را بتراشد يا تقصير نمايد و موى خود را به منى بفرستد.
اگر عمدا و با توجه به حكم شرعى و سلسله مراتب اعمال حج، قبل از حلق و يا تقصير از منى خارج شود، در صورتى كه به موقع تدارك كند، حجش صحيح است، و اگر همچنان بر ترك حلق و يا تقصير ادامه دهد، حجش باطل مىباشد. بنابراين اگر عمدا قبل از حلق يا تقصير، طواف و سعى را انجام دهد، واجب است بعد از حلق يا تقصير طواف و سعى را دوباره اعاده كند و يك گوسفند به عنوان كفاره قربانى نمايد.
مسأله 495- زمان حلق و تقصير بنابر احوط روز عيد است، و اگر عمدا و با توجه به حكم شرعى، آن را از روز عيد تأخير اندازد و بعد از عيد يا در ايام تشريق يا بعد از ايام تشريق و بلكه تا آخر ذى حجه انجام دهد، حجش صحيح است، ولى اگر عمدا طواف و سعى را قبل از حلق و يا تقصير انجام داده باشد، بايد اول حلق و يا تقصير كند و بعد طواف و سعى را اعاده نمايد و كفاره بدهد چنانچه كه در مسأله قبل گذشت، و اگر از روى فراموشى و يا ندانستن حكم، آن را ترك كرده و از منى خارج شود، در صورت امكان واجب است هر وقت متوجه شود برگردد و حلق و يا تقصير را انجام دهد، و اگر بازگشت غير ممكن و يا دشوار باشد، بايد در همان جايى كه متوجه شده، حلق يا تقصير را انجام دهد و موى خود را به منى بفرستد.
مسأله 496- اگر كسى به خاطر حاجتى قبل از حلق يا تقصير از منى خارج شود، در حالى كه نيتش اين بوده كه براى انجام اعمال به منى برگردد، ولى به سبب عذرى نتواند مراجعت كند، بايد در همان مكان، حلق يا تقصير نموده و مويش را به منى بفرستد.
مسأله 497- حلق يا تقصير بايد بعد از رمى جمره و ذبح قربانى انجام شود، ولى اگر از روى فراموشى و يا ندانستن حكم و يا عمدا آن را قبل از قربانى انجام بدهد، حج صحيح است و بعد از ذبح قربانى اعاده لازم نيست، و اگر از روى ندانستن حكم و يا از روى فراموشى، قبل از رمى جمره انجام دهد، بازهم صحيح است، ولى اگر عمدا قبل از رمى جمره انجام دهد، هر چند اعاده نكردنش بعيد نيست و لكن احوط آن است كه اعاده كند.
مسأله 498- كسى كه براى چندمين بار حج مىكند. بين حلق و تقصير مخير است كه هر كدام را انجام دهد، مراد از حلق، تراشيدن تمام موى سر است چه با تيغ باشد و يا ماشين موزنى، در صورتى كه مو باقى نگذارد، ولى كسى كه براى بار اول به حج مىرود، بعيد نيست كه بين حلق و تقصير مخير باشد، هر چند احوط و بهتر آن است كه سرش را بتراشد. البته اگر موى سر را با چيزى چسبانده و يا بافته باشد، اظهر اين است كه موى سر را بتراشد، هر چند بار اولش (صروره) نباشد.
مسأله 499- زن بايد تقصير كند هر چند موهاى سرش بهم چسبيده و بهم بافته باشد.
مسأله 500- در حلق يا تقصير نيّت با تمام عناصر سهگانهاش (نيت قربت، اخلاص و قصد اسم مشخص) واجب است، مثلا بگويد:
موى سرم را مىتراشم و يا مو يا ناخنم را كوتاه مىكنم در حج تمتع از حجة الاسلام، قربة الى اللّه فقط براى رضايت خداى بزرگ، و در صورتى كه از طرفى كسى نايب باشد، نام او را ذكر كند، و اگر حج مستحبى باشد كلمه حجة الاسلام ساقط مىشود.
مسأله 501- بعد از حلق يا تقصير همه محرمات احرام، بر او حلال مىشود، بجز بوى خوش و زن و شكار، بنابراين پوشيدن لباسهاى عادى و پوشاندن سر و ... براى او جايز است.
مسأله 502- خنثاى مشكل در صورتى كه موى سر خود را نچسبانده يا نبافته، واجب است كه تقصير كند وگرنه، هم تقصير و هم حلق نمايد.