واجب سوم از واجبات حج تمتع، وقوف در «مزدلفه» است با قصد قربت. ومزدلفه اسم مکانی است به آن «مشعر الحرام» نیز گفته می شود. وحدود آن از مأزمین تا حیاض ووادی محسّر است که در آن ها نباید وقوف نمود، مگر در ازدحام وتنگی وقت که مأزمین (دو راه تنگ وباریک) باید بالا رفت.

مسأله 376 هرگاه حاجتی از عرفات کوچ کرد احتیاط این است که شب عید را در مزدلفه بیتوته کند، هر چند وجوب بیتوته ثابت نشده است.

مسأله 377 وقوف در مزدلفه از طلوع فجر تا طلوع آفتاب روز عید قربان واجب است، ولی آنچه رکن است، وقوف مختصراست که اگر مقداری بین الطلوعین وقوف نموده وعمداً کوچ کند حجش صحیح است، اگر چه فعل حرامی به جا آورده است.

مسأله 378 کسی که وقوف بین الطلوعین مزدلفه را اصلاً ترک نماید، حجش باطل وفاسد خواهد بود. وزنان وکودکان واشخاص ضعیف مانند پیرمردان وبیماران وشخصی که از دشمن می ترسد، از این حکم مستثنی هستند وبرای این ها جایز است شب عید مقداری وقوف نموده وقبل از طلوع فجر به سوی منی کوچ کنند.

مسأله 379 کسی که شب عید را در مزدلفه وقوف نموده واز جهت ندانستن مسأله قبل از طلوع فجر کوچ نماید، حجش بنابر اظهر صحیح است ویک گوسفند باید کفاره بدهد.

مسأله 380 کسی که از روی فراموشی یا عذر دیگری نتواند بین الطلوعین در مزدلفه وقوف اختیاری را بنماید، وقوف اضطراری (بودن مختصر بعد از طلوع آفتاب تا ظهر روز عید) کافی است واگر آن راعمداً ترک کند، حجش فاسد خواهد شد.

دانسته شد که هر یک از وقوف عرفات ووقوف مزدلفه دو قسم است. اختیاری واضطراری. وهر گاه مکلف وقوف اختیاری هر یک را درک نماید که عملش صحیح است. ودر صورتی که درک نکند چند صورت خواهد داشت که هر صورتی حکمی دارد:

اول: آن که هیچ یک از وقوفهای اختیاری واضطراری را درک نکند، که در این صورت حجش باطل، ولازم است با همان احرام حج، عمرهء مفرده به جا آورد. وواجب است در صورتی که استطاعتش باقی یا حج از سال های پیش بر ذمه اش مستقر باشد، سال بعد حج نماید.

دوم: آن که وقوف اختیاری عرفات واضطراری نزدلفه را درک نماید.

سوم: آن که وقوف اضطراری عرفات واختیاری مزدلفه را درک نماید، که در این صورت حجش بی اشکال صحیح است.

چهارم: آن که وقوف اضطراری هر یک از عرفات ومزدلفه را درک نماید، که اظهر در این صورت این است که حجش صحیح باشد، گرچه احوط در صورتی که شرایط وجوب حج باقی یا حج قبلاً بر ذمه اش مستقر شده باشد، در سال آینده حج به جا آورد.

پنجم: آن که فقط وقوف اختیاری در مزدلفه را درک کند، که در این صورت نیز حجش صحیح است.

ششم: آن که فقط وقوف اضطراری مزدلفه را درک کند که در این صورت بعید نیست حجش صحیح باشد. ولی احتیاط این است که باقی اعمال را به قصد فراغ ذمه از آن چه به او تعلق گرفته چه عمرهء مفرده وچه حج به جا آورده ودر سال بعد حج را اعاده نماید.

هفتم: آن که فقط وقوف اختیاری عرفات را درک نماید، که اظهر در این صورت باطل بودن حج وانقلاب آن به عمرهء مفرده است مگر آن که شب، وقوف در مزدلفه بنماید واز روی جهل به مسئله قبل از فجر از آن جا افاضه (کوچ) کند چنان چه قبلاً گذشت. ولی در صورت امکان بازگشت، اگر چه تا ظهر روز عید باشد واجب است برگردد وقدری در مزدلفه توقف نماید وچنان چه ممکن نباشد حج او صحیح است ومی بایست یک گوسفند قربانی کند.

هشتم: آن که فقط وقوف اضطراری عرفات را درک نماید، که در این صورت حجش باطل است وبدل به عمرهء مفرده می شود.