ستون توبه يادآور خاطره اى است درباره يكى از اصحاب رسول خدا (ص) به نام بشير بن عبدالمنذر انصارى مشهور به ابولبابه. در سال پنجم هجرت، احزاب مشرك به مدينه يورش آوردند اما در شمال مدينه با خندق روبرو شدند؛ لذا به فكر اتحاد با يهوديان بنى قريظه افتادند كه در قسمت جنوبى مدينه ساكن بودند و می توانستند با گشودن دروازه هايشان، احزاب را به مدينه راه دهند.
يهود بنى قريظه با رسول خدا (ص) پيمان بسته بودند و به رغم اين پيمان، با مشركان همراهى كردند. پس از اتمام جنگ احزاب، رسول خدا (ص) به سراغ بنى قريظه رفت و از این جهت که آنان خود را در مقابل پیامبر و جنگ با ایشان دیده اند، ممکن بود دست به حمله ای غافلگیرانه به مدینه و مسلمانان زده و در شروع جنگی مجدد پیشتازی نمایند، لذا پیامبر اکرم به قصد جلوگیری از حمله آنان و به قصد تنبیه ایشان، آنان را در حصار گرفتند.
ابولبابه از طرف رسول خدا (ص) نزد بنى قريظه رفت تا با آنان سخن بگويد. وى از روى بی توجهى به اشاره، به آنان گفت: چون نقض عهد كرده اند، مرگ در انتظار آنهاست. اين سخن می توانست بنى قريظه را به دفاعى سخت در برابر مسلمانان و یا حمله ای برق آسا از سوی ایشان وادار كند.
ابولبابه كه خود متوجه خطاى خويش شده بود، از قلعه بنى قريظه خارج شد و مستقيم به سوى مسجد رفت و خود را به يكى از ستون ها بست و شروع به گريه و زارى كرد و نماز خواند.
در كتاب هاى سيره آمده است كه آيه 27 سوره انفال كه خداوند به مسلمانان دستور می دهد كه خيانت به خدا و رسول نكنند، درباره ابولبابه است. گرچه در اين باره ترديد جدى وجود دارد زيرا سوره انفال مربوط به سال دوم هجرى و جنگ بدر است. به هر روى، خبر رسيد كه خداوند توبه ابولبابه را پذيرفته است. اين ستون به خاطر همين نقل، به نام «ستون توبه» معروف است.
دعا و نماز نزد ستون توبه
دو ركعت نماز نزديك ستون أبولُبابه كه معروف به «ستون توبه» است بگزار، و بعد از آن اين دعا را بخوان:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ. اللَّهُمَّ لاتُهِنِي بِالْفَقْرِ، وَ لا تُذِلَّنِي بِالدَّيْنِ، وَ لا تَرُدَّنِي إِلَى الْهَلَكَةِ، وَ اعْصِمْنِي كَيْ أَعتَصِمَ، وَ أَصْلِحْنِي كَيْ أَنْصَلِحَ، وَ اهْدِنِي كَيْ أَهْتَدِيَ.
به نام خداوند بخشنده مهربان. خدایا، مرا با فقر خوار مگردان، و با بدهی خوارم مکن، و به هلاکت بازمگردان، و نگهدارم تا نگه داشته شوم، و اصلاحم کن تا اصلاح شوم، و هدایتم کن تا هدایت یابم.
اللَّهُمَّ أَعِنِي عَلَى اجْتِهادِ نَفْسِي، وَ لا تُعَذِّبْنِي بِسُوءِ ظَنِي، وَ لا تُهْلِكْنِي وَ أَنْتَ رَجائِي، وَ أَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تَغْفِرَ لِي وَ قَدْ أَخْطَأْتُ، وَ أَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تَعْفُوَ عَنِي وَ قَدْ أَقْرَرْتُ، وَ أَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تُقِيلَ وَ قَدْ عَثَرْتُ، وَ أَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تُحْسِنَ وَ قَدْ أَسَأْتُ، وَ أَنْتَ أَهْلُ التَّقْوى وَ الْمَغْفِرَةِ،
خدایا، مرا در تلاش بر نفس خود یاری کن، و مرا به بدگمانی ام عذاب مده، و هلاکم مکن در حالی که تو امید منی، و تو شایسته ای که مرا ببخشی هرچند خطا کرده ام، و تو شایسته ای که از من درگذری هرچند به گناه اعتراف کرده ام، و تو شایسته ای که لغزش هایم را نادیده بگیری، و تو شایسته ای که به من نیکی کنی هرچند بدی کرده ام، و تو اهل تقوا و آمرزشی.
فَوَفِقْنِي لِما تُحِبُّ وَ تَرْضى، وَ يَسِرْ لِيَ الْيَسِيرَ، وَ جَنِبْنِي كُلَّ عَسِيرٍ. اللَّهُمَّ أَغْنِنِي بِالْحَلالِ مِنَ الْحَرامِ، وَ بِالطَّاعاتِ عَنِ الْمَعاصِي، وَ بِالْغِنى عَنِ الْفَقْرِ، وَ بِالْجَنَّةِ عَنِ النَّارِ، وَ بِالْأَبْرارِ عَنِ الفُجَّارِ، يا مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ، وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ، وَ أَنْتَ عَلى كُلِ شَيءٍ قَدِيرٌ».
پس مرا به آنچه دوست می داری و می پسندی، توفیق ده، و کارهای آسان را برایم آسان کن، و از هر دشواری دورم بدار. خدایا، مرا با حلال از حرام بی نیاز کن، و با طاعت ها از معصیت ها، و با بی نیازی از فقر، و با بهشت از آتش، و با نیکان از بدکاران. ای که هیچ چیز مانند او نیست، و اوست شنوای بینا، و تو بر هر چیز توانایی.
پس حاجات خود را طلب كن، كه به خواست خدا مُستجاب می شود.