انتهاى ديوار غربى ضريح رسول خدا (ص)، در نقطه اى كه به ديوار شمالى می رسد، باب خانه حضرت فاطمه زهرا (س) و ستون مربعة القبر يا مقام جبرئيل است. در ادامه ديوار شمالى به سمت شرق، و در انتهاى ديوار شمالى خانه حضرت فاطمه زهرا (س)، محراب تهجد قرار دارد. كسى كه در اين محراب بايستد، سمت چپ او باب جبرئيل و سمت راست او مقام جبرئيل است.
اين نقطه، در زمان پيامبر اکرم (ص)، خارج از مسجد بوده و به اين ترتيب روشن می شود كه حضرت رسول (ص) در اينجا (خارج از مسجد) نماز شب را اقامه می كرده و به همين دليل، به محراب تهجّد شهرت يافته است.
طبعا اين مربوط به برخى از شب ها بوده كه حضرت در دل شب و در تاريكى، در بيرون مسجد نماز شب را اقامه می كرده است. بر اساس برخى نقل ها، رسول خدا (ص) هر شب، وقتى همه مردم به خواب می رفتند، در پشت خانه على (ع) حصيرى می انداخت و نماز شب می خواند. سعيد بن عبدالله بن فضيل می گويد: من درحالىكه در اينجا مشغول اقامه نماز بودم، محمد بن حنفيه را ديدم. از من پرسيد: آيا براى اين نقطه فضيلتى می شناسى؟ گفتم: خير. فرمود: «فالْزِمْها، فإنّها كانَتْ مُصَلّى رَسُول الله (ص) مِنَ الَّليل؛ در آنجا بنشين، آنجا محلّ نماز شب رسول خدا است».
مسلمانان در گذر زمان سخت به ستونى كه در محل اين محراب بود (که البته نبايد آن را از ستون های خود مسجد به حساب آورد)، علاقمند بوده اند و تاكنون نيز براى نماز خواندن در پشت محراب تهجّد، اجتماع می كنند.